Kulaklarımız, sadece duymamızı sağlayan organlar değil; aynı zamanda denge sistemimizin de hayati bir parçasıdır. Ancak çoğu zaman kulak sağlığımızı ikinci plana atar, farkında olmadan zarar verecek alışkanlıkları sürdürürüz. Oysa işitme kaybı, kulak enfeksiyonları ve benzeri problemler erken önlemle büyük ölçüde engellenebilir.
Yüksek Seslerden Uzak Durun
Kulak zarına zarar verebilecek en büyük etkenlerden biri uzun süre yüksek sese maruz kalmaktır. Özellikle:
• Kulaklıkla yüksek sesle müzik dinlemek
• Konser, maç ya da inşaat gibi gürültülü ortamlarda uzun süre kalmak
• İş ortamında sürekli makine ya da motor sesiyle çalışmak
işitme kaybına yol açabilir. Uzmanlar, 85 desibel üzerindeki seslerin uzun süreli maruziyetlerde işitme sinirlerine zarar verebileceğini belirtmektedir. Gürültülü ortamlarda çalışıyorsanız, mutlaka kulak tıkacı veya profesyonel işitme koruyucuları kullanmalısınız.
Kulak Temizliğinde Aşırıya Kaçmayın
Birçok kişi kulak kirini (serumen) zararlı olarak görse de aslında bu doğal salgı, kulak kanalını nemli tutar, bakterilere karşı korur ve toz gibi yabancı maddelerin iç kulağa ulaşmasını engeller. Pamuklu çubuklarla yapılan aşırı ya da yanlış temizlik:
• Kulak zarına zarar verebilir
• Kirin daha da derine itilmesine neden olabilir
• Kulak kanalında tahrişe ve enfeksiyona yol açabilir
Kulak temizliğinde ideal yöntem, yalnızca dış kulak yolunu nemli bir bezle hafifçe silmek ve düzenli olarak bir kulak-burun-boğaz uzmanına kontrol ettirmektir.
Kulak Enfeksiyonlarına Karşı Önlem Alın
Özellikle çocuklarda sık görülen kulak enfeksiyonları (örneğin otit), zamanında müdahale edilmediğinde kalıcı işitme kaybına neden olabilir. Kulak enfeksiyonlarına karşı:
• Soğuk algınlığı ve üst solunum yolu enfeksiyonlarında burun temizliğine dikkat edilmeli
• Havuz veya denize girildikten sonra kulaklar iyice kurulanmalı
• Hijyenik olmayan sulara girilmemeli
Kulakta ağrı, kaşıntı, akıntı ya da tıkanıklık hissediyorsanız, mutlaka bir KBB uzmanına başvurmalısınız.
Kulaklık Kullanımına Dikkat Edin
Günümüzde neredeyse herkes kulaklık kullanıyor. Ancak bilinçsiz kullanım, kulak sağlığı açısından ciddi riskler taşıyabilir:
• Kulak içi kulaklıklar yerine dışarıdan ses geçiren, kulak üstü modeller tercih edilmelidir
• Günlük kullanım süresi 60 dakikayı geçmemeli, ses seviyesi %60’ı aşmamalıdır
• Uyumadan önce kulaklıkla müzik dinlemekten kaçınılmalıdır
Küçük yaşta kulaklık alışkanlığı kazanan çocuklar için bu konu daha da hassastır; mutlaka kontrol altında tutulmalıdır.
Düzenli İşitme Testi Yaptırın
İşitme kaybı genellikle yavaş ilerlediği için fark edilmesi zaman alabilir. Özellikle:
• 50 yaş üzeri bireyler
• Gürültülü iş ortamlarında çalışanlar
• Sık sık kulak enfeksiyonu geçirenler
• Diyabet veya dolaşım bozukluğu olan bireyler
yılda bir kez işitme testi yaptırmalı, işitme sağlığı profesyonellerinden destek almalıdır. Erken teşhisle işitme kaybı tedavi edilebilir ya da durdurulabilir.
Kimyasal ve Su Temasına Dikkat Edin
Kulaklarımızı yalnızca mikroplardan değil, aynı zamanda kimyasal maddelerden de korumalıyız. Saç spreyi, parfüm, sabun gibi ürünler kulak kanalına kaçtığında tahrişe veya iltihaba neden olabilir. Ayrıca:
• Duş alırken kulaklara sabun ve şampuan kaçmamasına dikkat edilmeli
• Deniz ve havuz sonrası kulaklar iyice kurutulmalı
• Gerekirse yüzme kulaklığı kullanılmalıdır
Kulakta su birikmesi, mantar enfeksiyonu gibi problemlerin temel sebeplerindendir.
Sigara ve Alkol Tüketimine Dikkat
Sigara kullanımı sadece akciğerleri değil, iç kulakta bulunan kılcal damarları da etkileyerek işitme hücrelerine zarar verebilir. Alkol ise denge sistemini olumsuz etkileyebilir. Sağlıklı bir işitme sistemi için bu alışkanlıkların sınırlandırılması önerilir.