Kulak sağlığı, çocukların dil gelişiminden sosyal becerilerine kadar hayatlarının hemen her alanını etkileyen kritik bir faktördür. Biz anne babalar ve sağlık profesyonelleri, işitme kaybını ne kadar erken fark eder ve ne kadar hızlı müdahale edersek çocuğun dünyayla kurduğu bağ o ölçüde güçlenir.
İşitme Kaybı Neden Görmezden Gelinmemeli?
Bir bebek dünyaya geldiği andan itibaren seslerle iletişim kurar; annenin yumuşak ninnileri, günlük ev sesleri, hatta sokaktaki kuş cıvıltıları bile beynin dil merkezlerini uyarır. İşitme kaybı varsa bu uyarılar zayıflar ve beynin dille ilgili sinir ağları istediğimiz hızda gelişemez. Dil geriliği, okuma yazma güçlükleri ve özgüven sorunları çoğu zaman bu sessiz başlangıcın geç fark edilmesinden kaynaklanır. Başka bir deyişle, işitme kaybı yalnızca “duymamak” değildir; çocuğun eğitim yolculuğuna ve sosyal kimliğine de damga vurur.
Yenidoğan İşitme Taramasının Rolü
Ülkemizde hastaneler “işitme taraması”nı taburcu olmadan önce yapmaya özen gösterir. Bu taramalar ağrısız, birkaç dakikalık hızlı testlerdir; bebeğiniz uykudayken bile uygulanabilir. Sonuçlar normal çıkarsa bile rehavete kapılmamak önemlidir, çünkü ileri yaşta ortaya çıkan (geç başlangıçlı) kayıplar da söz konusudur. Biz aileler olarak ilk beş yıl boyunca düzenli kontrolleri aksatmamalı, olası risk faktörlerini (erken doğum, yüksek sarılık, bazı genetik hastalıklar) pediatri ve KBB ekibiyle paylaşmalıyız.
Geç Teşhisin Bedeli
Araştırmalar, kalıcı işitme kaybı 6 aydan önce tanınan çocukların dil puanlarının, 2 yaş sonrası tanı alan akranlarına göre belirgin biçimde yüksek olduğunu gösteriyor. Dil yetersizliği ise matematikten sosyal bilimlere kadar tüm okul performansını aşağı çekebiliyor. Ayrıca duyulmayan sesler, çocuğun etkileşim isteğini azaltıp içe dönük davranışlara yol açabiliyor. Yani geç kalmak, sadece akademik değil, duygusal bir mahrumiyet de yaratıyor.
Ebeveynler İçin Erken Uyarı Sinyalleri
• İsimle seslendiğinizde bakmıyorsa
• Oyuncakların çıkardığı seslere tepki vermiyorsa
• 9 12 ay civarı basit hecelemeler (“ba ba”, “da da”) başlamıyorsa
• Okul çağında, televizyonu yüksek sesle dinleme ihtiyacı duyuyorsa
Bu belirtilerden biri bile dikkat çekiciyse vakit kaybetmeden odyolojik değerlendirme yapılmalıdır. Unutmayın, “Bekleyelim, belki açılır” yaklaşımı zaman kaybı anlamına gelir; bizler risk almak yerine harekete geçmeyi seçmeliyiz.
Erken Müdahale Seçenekleri
Erken tanıyla birlikte uygun çözüm haritası çizilir:
• İşitme cihazları ile hafif orta kayıplarda sesler büyütülür.
• Koklear implant cerrahisi, ileri derecede kayıplı çocuklarda işitsel beyni yeniden uyarmak için etkin bir seçenektir.
• Dil konuşma terapisi ve aile eğitimleri, işitme desteğiyle eşzamanlı yürütülür.
Bu bütüncül yaklaşım sayesinde çocuk, en hassas öğrenme döneminde ses dünyasına kavuşur.
İşitme kaybının erken teşhisi, çocukların hem sınıfta hem oyun parkında “Ben de buradayım!” diyebilmelerinin anahtarıdır. Biz aileler, öğretmenler ve sağlık ekipleri el ele vererek tarama, izlem ve müdahale zincirini kusursuz işletirsek kaybedilen sesi hızla yerine koyabiliriz. Unutmayalım: Çocuğun sesi, geleceğin sesidir ve o geleceğe giden yol, işitme kaybını mümkün olan en erken noktada fark etmekten geçer.
Randevu
Şubelerimiz
