Fotoğraf betimlemesi: Otomikroskop ile bir hastanın kulağını inceleyen Dr. Kourosh Parham
Günümüzde hastalıkları tanılamak için 30’dan fazla kan testi yapılıyor. Kalp krizleri için kardiyologlar kandaki kardiyak enzimlere bakarken, osteoporoz içinse kandaki proteinler kemiklerin inceldiğini haber verebiliyor.
Peki ya işitme kaybı ya da vertigo gibi yaygın sorunları tespit etmek için de bir kan testi olsaydı?
UConn Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Bilim adamı/ Doktor Kourash Parham, yeni bulunan iki özgün iç kulak proteininin, az miktarda kanda tespit edilebileceğini ve bulunma düzeyinin iç kulak rahatsızlarıyla ilişkilendirilebileceğini keşfetti. Bu da bu proteinlerin, işitme kaybını ya da vertigoyu erken teşhise yardım eden biyo-işaret (biomarker) olarak kullanılabileceği anlamına geliyor.
Sonuç olarak Dr. Parham bu sorunlar için kullanılabilecek ilk kan testinin patentini aldı ve umut vaat eden bu yöntemi UConn Tıp Fakültesi’nde test etmeye devam ediyor.
İşitme Kaybının Kökeni
Edinilmiş işitme kaybı yaygın görülen bir sorundur. Ülkemizde de birkaç milyon kişide görülen işitme kaybı, günlük iletişimi ve yaşam kalitesini etkilediği gibi demans gibi diğer bazı sağlık sorunlarının riskini de artırıyor.
İşitme kaybı genetik kaynaklı olabildiği gibi akustik travma, yüksek sese uzun süre maruz kalma, kemoterapi gibi ilaç tedavileri sonucu oluşabilir. Bu tür etkenler iç kulağın hassas hücresel yapısına zarar verebilir.
İç kulaktaki salyangoza benzer bir yapı vardır. Koklea adı verilen bu yapı sesleri işlemlemekten sorumludur. Kokleanın içinde, sıvı dolu çeşitli kanallar vardır. Bu kanallar boyunca yer alan dış tüy hücreleri, kokleanın sese karşı hassasiyetini artırma ve sesin melodisini ayarlama becerisini yönetir. Aşırı gürültüye maruz kaldığımızda ya da yan etkisi olan bir ilaç kullandığımızda ilk olarak işte bu hücreler zarar belirtisi göstermektedir.
İşitme kaybı günümüzde odyogram gibi işitme testleri yoluyla teşhis edilebiliyor ve kaybı erken aşamalarda tespit etmenin bir yolu yok. Fakat Parham’ın geliştirdiği yeni kan testi, zarar gören dış tüy hücrelerinin ürettiği prestin proteinini buluyor. Prestin, normalde dış tüy hücrelerinin iç membranlarında yer alan bir protein. Bu basit kan testi iç kulakta hasar olduğunu tespit etmekle kalmıyor, proteinin kandaki oranına bakarak işitme kaybının kapsamını belirlemeye de yardımcı oluyor. Vertigo için de kanda özgün proteinlerin varlığına bakılarak teşhisin hızlanması sağlanabiliyor.
Parham’ın çalışmaları, laboratuvarda başarılı bulunmalarının ardından, yakın zaman içinde insanlı deneylerde de yapılacak.
Kaynak: http://today.uconn.edu/2016/08/detecting-hearing-loss-vertigo-blood-tests/